Μάρτιν Σέρμαν
«Όπως πάει το ποτάμι»
σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη
Νέα παράταση παραστάσεων έως 13 Μαρτίου
Παραγωγή: Θέατρο Σταθμός
Επιχορηγούμενη παραγωγή από το Υπουργείο Πολιτισμού
Δεν έχει κανένα νόημα να ψάχνει κανείς πότε ακριβώς χάθηκε αυτή η εκκεντρικότητα; Πότε ο περίεργος μεταλλάχθηκε σε νευρωτικό μα και σε ευτυχή ταυτόχονα…
Σαράντα χρόνια μετά το θρυλικό «Μπεντ», το τελευταίο έργο του Μάρτιν Σέρμαν που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές σε Αγγλία και Αμερική, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση του Αντώνη Πέρη και σκηνοθεσία του Γιάννη Λεοντάρη. Πρόκειται για μια μοναδική ερωτική ιστορία που ισορροπεί με δεξιοτεχνία ανάμεσα στο χιούμορ και τη συγκίνηση.Το έργο αποτυπώνει τους θριάμβους και τις ήττες του κινήματος των ομοφυλοφίλων, πενθώντας και γιορτάζοντας αντίστοιχα για τα φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά και για τις διεκδικήσεις του παρόντος και του μέλλοντος.
O Μπο, ένας Αμερικανός πιανίστας που ζει στο Λονδίνο και πιστεύει ακράδαντα πως όλες οι ερωτικές σχέσεις έχουν ημερομηνία λήξης, συναντάει στα 62 του μέσω διαδικτύου τον Ρούφους, έναν 29χρονο διπολικό δικηγόρο ο οποίος γοητεύεται από το παρελθόν που ο Μπο αντιπροσωπεύει. Γίνονται ζευγάρι και ζουν μαζί για δεκατρία χρόνια. Η σχέση τους φωτίζεται από αφηγήσεις για όλη την ιστορία του gay κινήματος, από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και σήμερα. Βαθαίνει, δυναμώνει και βρίσκεται μπροστά στα μεγάλα διλήμματα της ερωτικής συμβίωσης: αντισυμβατικότητα ή «κανονικότητα»;
Κίνδυνος ή ασφάλεια; Εξέγερση ή ενσωμάτωση; Στο τέλος, το τρίτο πρόσωπο, ο νεαρός drag performer Χάρυ, θα επιδράσει καταλυτικά στο ζευγάρι… Στο μικροσκόπιο του βραβευμένου συγγραφέα, οι ανασφάλειες, οι εγωισμοί, τα όνειρα, το γήρας, η φθορά, η αναζήτηση ταυτότητας, η αφοσίωση, ο γάμος, η υιοθεσία και βέβαια η αποδοχή. Ο Σέρμαν στο «Όπως πάει το ποτάμι» καταθέτει μια μεγάλη παρακαταθήκη, μια «εποποιία της διαφορετικότητας» καταφέρνοντας, με αφετηρία τον ομόφυλο έρωτα, να μιλήσει με τόλμη για όλα τα ζευγάρια, όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τη σεξουαλική ταυτότητα που επιλέγει ο καθένας. Η παράσταση αξιοποιώντας τόσο τη θεατρική, όσο και την κινηματογραφική φόρμα, θέτει στην πραγματικότητα τα αμείλικτα και δύσκολα ερωτήματα που αφορούν όλες και όλους τους ερωτευμένους.
Σκηνοθετικό σημείωμα Γιάννη Λεοντάρη
Ένα «έπος δωματίου»
Σήμερα, στο Λονδίνο: ο διπολικός νεαρός δικηγόρος Ρούφους, διψά για «γεύσεις από το παρελθόν» και συνθέτει ένα ιδιωτικό ντοκιμαντέρ κινηματογραφώντας αφηγήσεις του Μπο, συντρόφου του και πιανίστα της τζαζ, γύρω από τα πάθη και τους αγώνες των ομοφυλόφυλων ανδρών και γυναικών στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1930 μέχρι σήμερα.
Ένα παράδοξο στοίχημα: να χωρέσεις σε ένα θεατρικό έργο δωματίου μία επική αφήγηση και μία ερωτική εξομολόγηση. Αυτό καταφέρνει με δεξιοτεχνία, χιούμορ και τρυφερότητα ο Μάρτιν Σέρμαν στο «Όπως πάει το ποτάμι», το πιο πρόσφατο και πιο προσωπικό από τα έργα του. Από τη μία, η «εποποιία» των διεκδικήσεων της gay κοινότητας για σεβασμό στη διαφορετικότητα και ίσα δικαιώματα. Από την άλλη, η τρυφερή όσο και σπαρακτική εξομολόγηση για τη φθορά του γήρατος και τον ερωτικό πόθο. Μια ιστορική αναδρομή με συνταρακτικά ντοκουμέντα μέσα από τη θυελλώδη ερωτική ιστορία δύο ανδρών με μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ τους, η οποία
εκτυλίσσεται εξολοκλήρου στο καθιστικό του κοινού τους σπιτιού κατά τη διάρκεια δεκατεσσάρων χρόνων.
Η ηττημένη επανάσταση των gay της δεκαετίας του ‘60 και το σημερινό αίτημα για κοινωνική αποδοχή συγκρούονται και ταυτόχρονα γεννούν και τρέφουν την έλξη που ενώνει τους δύο ήρωες. Στο τέλος o Χάρι, ένας νεαρός drag queen performer έρχεται στη ζωή τους όχι για να την απογειώσει αλλά για να υπενθυμίσει τους αδυσώπητους όρους της «κανονικότητας».
Η παράσταση αναζητά κάτω από τη μετωπική και θυελλώδη σύγκρουση της ερωτικής συνάντησης τα ημιτόνια και αγωνίζεται να διατηρήσει τα ερωτήματα ανοιχτά. Αυτό άλλωστε ζητά από τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς το ιδιαιτέρως εύθραυστο και εξομολογητικό έργο του Σέρμαν. Το καθιστικό του Μπο είναι ταυτόχρονα ανοιχτό και κλειστό στον δημόσιο χώρο, πότε περιχαρακώνεται, πότε γίνεται παράθυρο στον κόσμο. Ο σκηνικός χώρος είναι το εσωτερικό τοπίο του Μπο, μέσα από τα μάτια του Ρούφους. Τα σώματα των δύο εραστών είναι τόσο ασύμβατα μεταξύ τους ώστε μοιάζουν να είναι το ένα πλασμένο για το άλλο. Διαφορετικές θερμοκρασίες, διαφορετικοί ρυθμοί, διαφορετικά σχήματα. Παράδοξο; Ναι. Όσο και η ανθρώπινη ψυχή. Όσο και κάθε ερωτική ιστορία.
Σύνοψη
O Μπο, ένας Αμερικανός πιανίστας που ζει στο Λονδίνο και πιστεύει ακράδαντα πως όλες οι ερωτικές σχέσεις έχουν ημερομηνία λήξης, συναντάει στα 62 του μέσω διαδικτύου τον Ρούφους, έναν 29χρονο διπολικό δικηγόρο ο οποίος γοητεύεται από το παρελθόν που ο Μπο αντιπροσωπεύει. Γίνονται ζευγάρι και ζουν μαζί για δεκατρία χρόνια. Η σχέση τους φωτίζεται από αφηγήσεις για όλη την ιστορία του gay κινήματος, από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και σήμερα. Βαθαίνει, δυναμώνει και βρίσκεται μπροστά στα μεγάλα διλήμματα της ερωτικής συμβίωσης: αντισυμβατικότητα ή «κανονικότητα»; κίνδυνος ή ασφάλεια; εξέγερση ή ενσωμάτωση; Στο μικροσκόπιο του βραβευμένου συγγραφέα, οι ανασφάλειες, οι εγωισμοί, τα όνειρα, το γήρας, η φθορά, η αναζήτηση ταυτότητας, η αφοσίωση, ο γάμος, η υιοθεσία και βέβαια η αποδοχή.
Στο τέλος, το τρίτο πρόσωπο, ο νεαρός drag performer Χάρυ, θα επιδράσει καταλυτικά στο ζευγάρι.
ΈΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «ΟΠΩΣ ΠΑΕΙ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ»
Η ιστορία του Μάρτιν Σέρμαν και η παράσταση του Γιάννη Λεοντάρη στο θέατρο «Σταθμός» -σ’ ένα κόντρα έργο για τον ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς- προσεγγίζει όλες τις αποχρώσεις της ιστορίας και των χαρακτήρων, έχει ρυθμό, ισορροπεί ανάμεσα στο χιούμορ, την τρυφερότητα και το ντοκουμέντο και αποτυπώνει εύστοχα το παράλογο των ανθρώπινων σχέσεων, που είναι η ψίχα αυτού του κειμένου.
Κι έχει σ’ αυτή τη διαδρομή του τον Μπο του Περικλή Μουστάκη (ίσως η καλύτερη ερμηνεία του μετά τον «Φαέθοντα» του Δημήτρη Δημητριάδη), τον Ρούφους του Μάνου Καρατζογιάννη, που αποτυπώνει και την ένταση της νεότητας και τις μεταπτώσεις του διπολισμού του και τον Χάρυ του Δημήτρη
Ροΐδη που φέρνει τη ζωντάνια και την «κανονικότητα» ανάμεσα στους τρεις. Δίπλα στους ηθοποιούς η μετάφραση του Αντώνη Περή κατάφερε να γίνει ανάλαφρη σ’ ένα πολύ πυκνό κείμενο, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια της Μικαέλας Λιακατά υπηρέτησαν απολύτως την όψη της παράστασης.
Όλγα Σελλά, Athens Voice, 27/11/2021 https://www.athensvoice.gr/…/737038-opos-paei-potami…
«ΌΠΩΣ ΠΑΕΙ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ», μία αξιόλογη παράσταση, με συναίσθημα, λογική και υπαρξιακά μηνύματα, που ανατρέπει όλα τα στερεότυπα περί «κανονικότητας». Συγκινητική, σαρκαστική, ρομαντική, τρυφερή, μια ιστορία δύο ανδρών, που το μόνο που γυρεύουν είναι αγάπη, αποδοχή και σεβασμό.
Ντίνα Καρρά, Only Theatre, 06/12/2021 https://www.onlytheater.gr/…/opos-paei-to-potami…
Εκπληκτική σκηνοθεσία, άψογες ερμηνείες, ταιριαστό σκηνικό, φιλικοί φωτισμοί, ενδιαφέρον ηχοτοπίο, περιγραφικά κοστούμια, που δεν περιορίζονται όμως σε συγκεκριμένα χωροχρονικά πλαίσια.
Κωνσταντίνος Μπούρας, grafei.wordpress, 14/12/2021 https://grafei.wordpress.com/2021/12/14/μάρτιν-σέρμαν-όπως-πάει-το-ποτάμι-σε/
Είναι μεγάλο στοίχημα να υποδυθεί κανείς ένα gay χαρακτήρα, έχοντας απεκδυθεί όλα τα στερεότυπα που του έχουν φορτώσει, κατά καιρούς, κινηματογραφικές και θεατρικές αποδόσεις. Να δει, δηλαδή, το πρόσωπο στην κανονική του διάσταση. Σ’ αυτό, ομολογουμένως, επιτυγχάνουν και οι δύο πρωταγωνιστές της παράστασης. Ωστόσο, ο Περικλής Μουστάκης ανεβάζει πολύ ψηλά τον πήχη…
Οπωσδήποτε, μια σημαντική στιγμή του στο θέατρο. Στο πλευρό του, ο Μάνος Καρατζογιάννης – με τις πάντα ευαίσθητες κεραίες στις θεματολογίες του διαφορετικού – είναι άξιος παρτενέρ του: Ενσωματώνει στην σκηνική του παρουσία τη νέα εποχή που ο ήρωας του εκπροσωπεί και είναι αυτός που κυοφορεί την ελπίδα ως μια αγωνιστική δύναμη. Παρά το σύντομο ρόλο του, αξιοσημείωτη είναι και η φρέσκια παρουσία του Δημήτρη Ροϊδη ως Χάρι, καταλύτη στη σχέση των κεντρικών ηρώων.
Στέλλα Χαραμή, monopoli.gr, 21/12/2021 https://www.monopoli.gr/…/synplin-opos-paei-to…/…
Ο Περικλής Μουστάκης είναι άψογος στον ρόλο του Μπο και δίνει όλη τη διάσταση μιας προσωπικής υπόθεσης στο φιλμ που φιλοτέχνησε η Μικαέλα Λιακατά, δίνοντας στην παράσταση μια διάσταση ιδιαίτερα κινηματογραφική…
Ο ρόλος του Χάρυ, θαυμάσια αποδοσμένος από τον Δημήτρη Ροΐδη, αποδίδει τον φετιχισμό του τραγουδιού που γράφεται από έναν άντρα για να το ερμηνεύσει μια γυναίκα. Ο προχωρημένης πια ηλικίας Μπο αναλαμβάνει τον ρόλο του «καλού θείου» στο απόλυτα εναλλακτικό σχήμα οικογενειακού πυρήνα, ενώ η υιοθεσία ενός μωρού ολοκληρώνει το αφήγημα χωρίς γωνιώδεις προεκτάσεις και χωρίς υστερικούς βερμπαλισμούς.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης, με τη ζωηρή του, ευκίνητη παρουσία στον ρόλο του Ρούφους, που έχει κάποια γνωρίσματα ενεργής διπολικότητας και του οποίου ο ρόλος απαιτεί εξάρσεις χαράς, δημιουργικού ενδιαφέροντος και συντροφικότητας σε εναλλαγή με βυθίσματα απελπισίας και αυτοακύρωσης, ως ερμηνευτής έχει ήδη αναρριχηθεί στις πρώτες θέσεις του θεατρόκοσμού μας. Και το ίδιο έχει κάνει και ως θεατρώνης, επιλέγοντας έργα που αγγίζουν τον μέσο θεατή και θίγουν νευραλγικά πολιτικοκοινωνικά ερωτήματα.
Η επί σκηνής συνύπαρξη των δύο ηθοποιών, Περικλή Μουστάκη και Μάνου Καρατζογιάννη, μαρτυρεί την αγαστή συνάντηση δύο ευαίσθητων πρωταγωνιστών που έχουν δουλέψει σκληρά όλες τις παραμέτρους του ρόλου τους και έχουν κάποια συγκεκριμένη «δήλωση» να κάνουν προς το κοινό.
Νίκος Ξένιος, Book Press, 17/12/2021 https://bookpress.gr/…/14672-erga-klasika-kai-sygxrona…
Ο «Ρούφους» πάσχει από τη νόσο της διπολικής διαταραχής. Νόσος, η οποία μεταβάλλει τα συμπτώματά της από την κατάθλιψη έως τις απότομες διακυμάνσεις της συμπεριφοράς και διάθεσης.
Με επιδέξιο τρόπο και ενσυναίσθηση, ο ηθοποιός Μάνος Καρατζογιάννης, υπηρετεί αυτού του είδους τις μεταπτώσεις και τις μεταφέρει στο κοινό ως πεδίο προβληματισμού.
Η έννοια της «ιδιαιτερότητας» έχει πολλαπλές αποχρώσεις και δεν αφορά μονάχα τις ερωτικές επιλογές του ατόμου. «Ιδιαίτερη» είναι η ίδια η ζωή, η οποία, στο σύντομο διάβα της, μας προκαλεί να την βιώσουμε στις διαστάσεις της. Η στάση του έναντι του «Μπο» είναι στάση αποκέντρωσης του «Εγώ». Επιζητά την εμπειρία μέσα από την εναλλαγή των προτεραιοτήτων και όταν αγγίζουν το τέλμα του κορεσμού (βλ. την συμβίωση με τον «Μπο») δεν εγκαταλείπει τον σύντροφό του, για την ανανέωση του καινούργιου, αλλά
ισορροπεί ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στον «Μπο» και τον «Χάρυ». (..)
Η σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Λεοντάρη, στη λιτότητα του χώρου και την εντυπωσιακή χρήση οπτικών εφέ, επιτελεί την σημαντικότερη ερμηνεία του έργου, εν συνόλω. Ακινητοποιεί τον χρόνο, προσδίδει υπεραξία στα σώματα, μεταθέτει την κινησιολογία στο επίπεδο της σημειολογίας των λεκτικών σχημάτων και ερμηνεύει την ανθρώπινη απόσταση, ανάμεσα στην απομόνωση και την αποδοχή, με όρους αντισυμβατικότητας. Δεν σκηνοθετεί μία θεατρική παράσταση. Σκηνοθετεί τον άνθρωπο, δίχως περιστροφές.
Αντώνης Χαριστός, tetragwno.gr, 05/12/2021 https://tetragwno.gr/…/kritiki-opos-paei-to-potami-se…
Ο Περικλής Μουστάκης (Μπο) έχτισε έναν χειρουργικά ακριβή ρόλο, εκκινώντας από την ειρωνεία του ανασφαλούς εξηντάρη (απέναντι στη νεότητα του ερωτικού γιού του) και έχοντας στο τέλος γίνει η συγκλονισμένη συνείδηση και το βιωμένο τραύμα της ΛΟΑΤΚΙ ιστορίας. Κι όλα αυτά, με την ηρεμία μιας ήσυχης δραματικότητας και μιας εμπεδωμένης ασκητικής σαγήνης. Τα συγκλονιστικώς ψύχραιμα βίντεο του Μπο, που ανασκοπούσαν το γκέι μαρτυρολόγιο, προτείνω να γίνουν με κάποιον τρόπο εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές και μαθήτριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Γιώργος Σαμπατακάκης, antikritika.blogspot, 04/12/2021 https://antikritika.blogspot.com/2021/12/blog-post.html…
Η παράσταση μέσω της παρουσίασης των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ένα αντισυμβατικό ζευγάρι καταφέρνει να επικοινωνήσει παράλληλα στο κοινό του ένα πλήθος σύγχρονων κοινωνικών προβληματισμών. Άνθρωποι που ερωτεύονται όπως όλοι οι αλλοί και ονειρεύονται όπως όλοι οι άλλοι και θέλουν να ζήσουν και να γίνουν αποδεκτοί ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι. Να λάβουν και να δώσουν αγάπη. Η ανάγκη αυτή βρίσκεται στον πυρήνα κάθε κοινωνίας και κατευθύνει κάθε επιλογή.
Κατερίνα Ζυγουράκη, welovetheatre.gr, 15/12/2021 https://www.welovetheater.gr/…/review-opws-paei-to…
Ο Γιάννης Λεοντάρης καταφέρνει σε μερικά τετραγωνικά μέτρα να χωρέσει τον κόσμο, με τη σημαντική αρωγή στη θέση της βοηθού σκηνοθέτη της Κλειούς Παπατζανάκη – Χρυσοβέργη.
Ο Περικλής Μουστάκης, ευθυτενής και κάθετος, ίδιο βέλος, διατρέχει με βλέμμα και φωνή την ιστορία, αφήνοντας στον Μάνο Καρατζογιάννη τα
χρώματα για να την εξηγήσει και να την εικονοποιήσει. Και ο Δημήτρης Ροΐδης κλείνει τον κύκλο με την ισορροπημένη αρμονία εκείνου που φαντάζει από την αρχή ότι κουβαλάει στα μέσα του τη μελωδία…
Χάρις Π, xarisparaskevopoulou.blogspot.com, 08/01/2022 https://xarisparaskevopoulou.blogspot.com/2022/01/blog-post.html?spref=fb&fbclid=IwAR2rUczRq_C1acAs7t6J1s5axqHlstGQAONZL4yOnY9Vq6ysSSdIhM88OFw
Ένα έργο σύγχρονο, γήινο, αληθινό που μιλά κατευθείαν στην καρδιά του θεατή. Ένα έργο χαμηλόφωνο, που κερδίζει το στοίχημα, χάρη στις ουσιαστικές του ερμηνείες και την σωστή σκηνοθετική του καθοδήγηση.
Γιώργος Μητρόπουλος, euronews, 21/01/2022 https://gr.euronews.com/culture/2022/01/21/opos-paei-to-potami-mia-sigkinitiki-anatomia-tis-sxesis-dio-andron-sta-00?fbclid=IwAR00p-McnuRkjfr0xTUlyB6s95S2gx8Cwch-4WXKgA8fdwuBZyvGC-bxq1A
Ο Γιάννης Λεοντάρης στήνει τη συγκεκριμένη ιστορία με καθαρές γραμμές και απλότητα αξιοποιώντας τόσο τη θεατρική όσο και την κινηματογραφική φόρμα. Με αφετηρία τον ομόφυλο έρωτα, το εκλεκτό «Όπως πάει το ποτάμι» καταφέρνει να μιλήσει με τόλμη για όλα τα ζευγάρια, όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τη σεξουαλική ταυτότητα που επιλέγει ο καθένας θέτοντας στην πραγματικότητα τα αμείλικτα και δύσκολα ερωτήματα που αφορούν όλες και όλους τους ερωτευμένους.
Δημήτρης Κούρτης, Ζappit, 16/01/2022 https://www.zappit.gr/psychagogia/theatro-sergiani-me-tin-dora-pardali-kai-to-girls-boys-otan-to-potami-paei-ston-amlet/3142253
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Αντώνης Πέρης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Λεοντάρης
Σκηνικά-κοστούμια-σχεδιασμός βίντεο: Μικαέλα Λιακατά
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας
Βοηθός σκηνοθέτη: Κλειώ Παπατζανάκη-Χρυσοβέργη (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης, σε συνεργασία με το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου)
Παραγωγή: Θέατρο Σταθμός
Eρμηνεύουν: Περικλής Μουστάκης (Μπο), Μάνος Καρατζογιάννης (Ρούφους), Δημήτρης Ροΐδης (Χάρυ) Trailer : https://www.youtube.com/watch?v=D0snfa-oHOM Teaser : https://www.youtube.com/watch?v=TZN1EFXTwpo
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Παράταση παραστάσεων έως 2 Φεβρουαρίου
Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 και κάθε Κυριακή στις 18:00
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
Παρασκευή: 12 ευρώ και 10 ευρώ (μειωμένο)
Σάββατο & Κυριακή: 15 ευρώ και 12 ευρώ (μειωμένο)
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 105 λεπτά
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/opos-paei-to-potami-1/
Θέατρο Σταθμός
Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο Αθήνα (πλησίον του ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ)
τηλ. 210 52 30 267
ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΑΘΜΟΣ site:http://stathmostheatro.gr/
e-mail:stathmostheatro@gmail.com
